Umowa zlecenie jest umową cywilnoprawną uregulowaną w Kodeksie cywilnym. Z uwagi na fakt, że do tej umowy nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy, osobie wykonującej zlecenie przysługują tylko takie prawa, jakie bezpośrednio wynikają z treści umowy.
Jednak pracodawca korzystający z usług świadczonych na podstawie umów cywilnoprawnych jest zobowiązany do zapewnienia właściwej ochrony zleceniobiorcom. Rodzaj umowy nie zwalnia bowiem od obowiązku zagwarantowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy również wobec zleceniobiorców.
SKŁADKI ZUS
Przedsiębiorca, zatrudniając zleceniobiorcę na podstawie umowy zlecenie, powinien pamiętać, iż w przypadku takiej umowy istnieje obowiązek naliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS-u. Zleceniodawca zwolniony jest z odprowadzania składek społecznych za zleceniobiorcę, dopiero w momencie, kiedy zleceniobiorca posiada inne tytuły do ubezpieczenia, których kwota jest równa lub wyższa niż minimalna krajowa. W takim przypadku obowiązkowo opłacana będzie jedynie składka zdrowotna. Należy pamiętać, że Zleceniobiorca może również być objęty ubezpieczeniem chorobowym na swój własny wniosek, wówczas całość składki na ubezpieczenie chorobowe pokrywa Zleceniobiorca. Przedsiębiorca zgłasza zleceniobiorcę do wszystkich obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, jedynie ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.
PODATEK
Od wynagrodzeń z umowy zlecenie przedsiębiorca musi naliczać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy. Podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodów oraz składki potrącone przez płatnika na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, o ile zostały pobrane. Płatnicy są również zobowiązani do wystawienia zleceniobiorcom informacji PIT-11, która będzie podstawą rozliczenia rocznego.
URLOP
W związku z tym, że umowa zlecenie nie jest umową w rozumieniu kodeksu pracy, a zatem zleceniobiorca nie jest „normalnym” pracownikiem i nie obowiązują go prawa i obowiązki określone w kodeksie pracy, a zatem także i prawo do urlopu. Nie zmienia to jednak faktu, że umowa zlecenie może być ukształtowana bardzo dowolnie, zgodnie z zasadą swobody umów, a zatem zleceniobiorca i zleceniodawca mogą przewidzieć w umowie np. kilkudniowe płatne przerwy w wykonywaniu zlecenia.
WYPOWIEDZENIE
Umowa zlecenie nie liczy się także do stażu pracy i nie daje żadnej gwarancji ciągłości zatrudnienia. Z punktu widzenia przedsiębiorcy jest ona dla niego bardziej korzystna, ponieważ nie ma on praktycznie żadnych dalszych zobowiązań wobec zleceniobiorcy i może zrezygnować z jego pracy z dnia na dzień. Zleceniodawca powinien jednak pamiętać, iż akurat to prawo przysługuje także zleceniobiorcy, który może w trybie natychmiastowym odejść z firmy, jeżeli w umowie nie została uregulowana kwestia okresu wypowiedzenia.
PODSUMOWUJĄC – ZLECENIE A STOSUNEK PRACY
możliwość wykonania zlecenia przez osobę trzecią (jeśli wynika to z umowy lub w przypadku, gdy zleceniobiorca jest do tego zmuszony przez okoliczności),
możliwość wypowiedzenia umowy przez zleceniodawcę w dowolnym momencie (w takim przypadku zatrudnionemu wypłaca się wynagrodzenie za faktycznie przepracowany czas),
swoboda warunków pracy – zleceniobiorca ma prawo wykonywać swoje obowiązki w wyznaczonym przez siebie miejscu i czasie,
brak przywilejów pracowniczych wynikających z zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.
Jeżeli z treści umowy zlecenie wynika konieczność wykonywania pracy w warunkach podporządkowania, osobiście oraz odpłatnie, w określonym miejscu i czasie, to umowa ta jest w rzeczywistości umową o pracę.