Środki trwałe

Środki trwałe stanowią nieodłączną część wielu firm. Rzadko zdarza się sytuacja, w której przedsiębiorca nie posiadałby w ewidencji środków trwałych jakiegokolwiek składnika majątku.

Środki trwałe to składniki majątku spółki, które przeznaczone są do długotrwałego użytkowania.

Aby element majątku mógł zostać przyjęty i wykazany jako środek trwały, musi on spełniać następujące kryteria:

• okres jego przewidywanej użyteczności musi być dłuższy niż jeden rok

• nie jest on zużywany w jednym cyklu produkcyjnym

• musi być on przeznaczony na potrzeby jednostki

• w momencie przyjęcia do użytkowania musi on być kompletny i sprawny

Należy pamiętać, że środkami trwałymi nie są aktywa trwałe posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu ich wartości (np. nieruchomości) lub innych pożytków (np. czynszu z tytułu najmu), które zaliczane są do inwestycji. Środki trwałe, jako rzeczowe aktywa trwałe, powinny także spełniać definicję aktywów określoną w art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tą definicją przez aktywa rozumie się kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Należy podkreślić, że składniki aktywów zaliczane do środków trwałych nie muszą stanowić własności lub współwłasności jednostki. Wystarczy, że są kontrolowane przez jednostkę. Kontrola zaś oznacza, że jednostka jest uprawniona do uzyskiwania przyszłych korzyści ekonomicznych. Zdolność do kontrolowania przyszłych korzyści zazwyczaj wynika z tytułu prawnego, jakim jest np. akt własności czy umowa darowizny. Kontrolowane mogą być również aktywa niestanowiące własności jednostki.

Ponadto w aktywach rzeczowych wyodrębnia się środki trwałe w budowie, którymi są środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia istniejącego już środka trwałego.

Przyjęcie środka trwałego do użytkowania czasami może być rozciągnięte w czasie. Przykładowo, w pierwszej kolejności zostaje kupiona maszyna, która następnie wymaga odpowiedniego montażu. W międzyczasie pojawia się faktura za jej transport, czy też części niezbędne do uruchomienia. Środki trwałe w budowie to właśnie składniki majątku w trakcie przygotowywania do przyjęcia i użytkowania. Środek trwały w budowie po zakończeniu procesu budowy, po przyjęciu do użytkowania ewoluuje w:

• nowy środek trwały

• ulepszony środek trwały, który mógł zostać poddany: przebudowie, rekonstrukcji adaptacji, rozbudowie lub modernizacji.