Działalność leczniczą można prowadzić w różnych formach. Zgodnie z ustawą podmiotami leczniczymi mogą być zarówno przedsiębiorcy prowadzący swoją działalność w różnych formach, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, fundacje i stowarzyszenia, a także jednostki budżetowe, instytuty badawcze czy jednostki wojskowe.
Forma działalności leczniczej
Zarówno lekarze jak i pielęgniarki mogą wykonywać swoją działalność w różnych formach. Wybór najodpowiedniejszej z nich zależy od wielu czynników. Można wybierać pomiędzy:
- Jednoosobową działalnością gospodarczą jako indywidualna praktyka lekarska,
- Indywidualną praktyką lekarską wyłącznie w miejscu wezwania,
- Specjalistyczną indywidualną praktykę lekarską (lub wyłącznie w miejscu wezwania),
- Indywidualna (lub indywidualną specjalistyczną) praktyką lekarską wyłącznie w zakładzie leczniczym (tu potrzebna jest umowa z prowadzącym ten zakład)
- Spółką handlową (cywilna, jawna czy partnerska)
Prowadzenie podmiotu leczniczego wiąże się z dużą odpowiedzialnością. W związku z tym, aby to robić należy spełnić szereg wymogów określonych przez prawo.
- Należy posiadać odpowiednie pomieszczenia i urządzenia. Musza one odpowiadać wymaganiom odpowiednim do rodzaju działalności leczniczej i zakresu świadczeń zdrowotnych. Szczegółowe wymagania są opisane w ministerialnych rozporządzeniach.
- Konieczne jest zawarcie umowy odpowiedzialności cywilnej. Taka umowa powinna obejmować szkody, które są następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych, albo ich zaniechania.
- Udzielać świadczeń zdrowotnych mogą tylko osoby, które wykonują zawód medyczny i spełniają wymagania prawne.
- Należy używać i utrzymywać wyroby medyczne wraz z ich wyposażeniem.
W przypadku wykonywania zawodu w ramach indywidualnej (lub indywidualnej specjalistycznej) praktyki lekarskiej wymagania są następujące:
- Należy posiadać prawo wykonywania zawodu (nie może ono być zawieszone ani ograniczone),
- Należy uzyskać wpis do CEIDG,
- Konieczne jest zawarcie umowy odpowiedzialności cywilnej,
- Jeżeli zamierzamy prowadzić specjalistyczną praktykę lekarską wymagana jest specjalizacja w określonej dziedzinie.
Etapy rejestracji:
- Utworzenie Podmiotu leczniczego. Podstawową kwestią jest wybór formy prowadzonej działalności z przedstawionych powyżej. Jest to kwestia skomplikowana i mogąca wywierać wpływ na wiele lat, w związku z czym jest to tematyka na osobny artykuł. Najlepiej przedyskutować to z prawnikiem, księgową i doradcą podatkowym. W przypadku wyboru JDG należy złożyć wniosek o wpis do CEIDG. Jeśli zdecydujemy się na prowadzenie działalności w formie spółki należy udać się do notariusza. Warto pamiętać, że w przypadku tworzenia spółki – należy ją zgłosić do Sądu Rejestrowego prowadzącego KRS, co może wydłużyć cały proces i kilka dni. Następnie należy pozyskać odpowiedni lokal, w którym działalność będzie mogła być wykonywana. Pamiętajmy, że musimy dysponować odpowiednim dokumentem takim jak umowa najmu lokalu czy notarialny akt własności. Szczegółowe wymogi są zależne od rodzaju wykonywanej działalności i zostały opisane w odpowiednich Rozporządzeniach. Co ważne warunki w pomieszczeniach muszą zostać zaakceptowane przez inspektorów odpowiedniej stacji Sanepidu. Kolejnym krokiem w przypadku spółki jest złożenie wniosku do GUS o uzyskanie numeru REGON. Jeżeli nasz podmiot będzie posiadał kilka jednostek – należy wnioskować o nadanie 14-cyfrowego nr REGON dla każdej z nich.
- Zawarcie umowy ubezpieczenia. Obowiązek ubezpieczenia powinien powstać najpóźniej dzień przed rozpoczęciem wykonywania działalności. Szczegółowe wymagania, takie jak sumy gwarancyjne określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą.
- Złożenie wniosku o wpis do Rejestru Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą. Istnieje w nim możliwość rejestracji zarówno podmiotu leczniczego jak i praktyki zawodowej. Rejestr jest jawny. Sama rejestracja Podmiotu w RPWDL nie należy do najprostszych. Jeżeli spełniamy wszystkie opisane wyżej wymogi należy wypełnić wniosek w formie elektronicznej.
3a) Rejestracja podmiotu leczniczego. Rejestr prowadzony jest przez Wojewodę właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu. Wpis do Rejestru powinien koniecznie nastąpić przed rozpoczęciem prowadzenia działalności. W przypadku odmowy wpisu mamy prawo do złożenia odwołania do Ministra Zdrowia w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji, za pośrednictwem organu który ją wydał (tzn. za pośrednictwem odpowiedniego Wojewody). Opłata od wniosku wynosi 588 zł.
3b) Rejestracja praktyki zawodowej. Rejestr prowadzony jest przez Okręgową Izbę Lekarską, która jest właściwa dla miejsca wykonywania praktyki. W przypadku odmowy wpisu mamy prawo do złożenia odwołania do Ministra Zdrowia w ciągu 14 dni od doręczenia uchwały o odmowie wpisu. Opłata od wniosku o wpis wynosi 118 zł., a od wniosku o zmianę wynosi 59 zł.
Wniosek podpisujemy za pomocą profilu zaufanego. W przypadku gdy robi to za nas pełnomocnik należy dodatkowo uiścić 17 zł. opłaty od pełnomocnictwa – Pamiętajmy, że dobrze jest dokonać dwóch osobnych przelewów, które zostaną odpowiednio zatytułowane jako „opłata od wniosku” i „opłata od pełnomocnictwa”. W przypadku braków formalnych we wniosku zostaniemy wezwani do ich uzupełnienia w ciągu 7 dni. Do wniosku należy załączyć też w formie elektronicznej potwierdzenia opłat. Wpis do rejestru następuje w ciągu 30 dni od wpływu wniosku.
Warto pamiętać, że usługi w zakresie opieki medycznej, świadczone przez lekarza, dentystę, pielęgniarkę czy psychologa zwolnione są z podatku VAT.
Przydatne akty prawne:
- Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej,
- Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych,
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych objętych wpisem do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz szczegółowego trybu postępowania w sprawach dokonywania wpisów, zmian w rejestrze oraz wykreśleń z tego rejestru,
- Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty,
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą,
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą.
Autor: Wojciech Magiera – prawnik
